Veiligheid op het werk

Veiligheid op het werk omvat alle veiligheidsmaatregelen, alle voorschriften en de bepalingen die door de overheid werden opgesteld. Graag wijzen we hier al op het belang van de betrokkenheid van werknemers. Het doel van veiligheidsmaatregelen is het verhogen van de veiligheid op de werkplaats. Dit om ongevallen te vermijden en om bescherming te bieden tegen ongevallen. Het gaat dus niet enkel over preventie, maar ook over bescherming. Ze moeten zorgen voor een veilige werkomgeving voor mensen, voertuigen, infrastructuur, machines en gebouwen.

Het is de verantwoordelijkheid van de werkgever om ervoor te zorgen dat alles en iedereen in zijn bedrijf naar behoren wordt beschermd. De arbeidswet voorziet in strikte voorschriften die een organisatie moet naleven bij het uitvoeren van arbeid. Om de gezondheid en veiligheid op het werk te garanderen, moeten werkgevers prioriteit geven aan veiligheidsmaatregelen: van voorlichting en opleiding tot fysieke aanrijdbeveiliging. Als ze een arbeidsovereenkomst ondertekenen, garanderen ze aan die werknemer dat hij of zij beschermd zal worden.

Werkgevers die de veiligheidsbepalingen niet naleven kunnen aansprakelijk gesteld worden met disciplinaire, civiele of strafrechtelijke sancties tot gevolg.

Werkgevers zijn dan wel verantwoordelijk voor het voorzien van duidelijke veiligheidsmaatregelen en bescherming, het is wel aan de werknemers om deze nauwgezet na te leven. Uiteindelijk is iedereen verantwoordelijk voor het respecteren van de veiligheidsprocedures en richtlijnen op de werkplek. Door de regels te volgen, helpt iedereen de kans op ongevallen verkleinen.

In elk magazijn, in elke productieomgeving, in elke bedrijfssector, zijn er risico’s die tot ongevallen kunnen leiden. We brengen op de werkvloer gemiddeld 8 uur door. De kans op arbeidsongevallen is er alleen al daarom hoger dan op andere plaatsen. Er loert altijd gevaar om de hoek. Ongevallen volledig vermijden is onmogelijk, maar streven naar een zo veilig mogelijke werkplek kan natuurlijk wel.

De risico’s op de werkvloer in kaart brengen is geen makkelijke oefening, maar ze loont wel de moeite. Risico’s zijn afhankelijk van het type industrie, het soort werk en omgevingsfactoren. Een goede methode om de risico’s te bepalen en te analyseren is de MUOPO-methode. Daar gaan we nu in detail op in.

De MUOPO-methode zet je goed op weg naar meer veiligheid op het werk. En dat is belangrijk, want de gevolgen zijn niet min! We denken hierbij in eerste instantie aan de gevolgen voor werknemers bij een arbeidsongeval. Menselijke letsels zijn verschrikkelijk en zorgen niet alleen op korte termijn voor veel last. Ook de psychologische factor eist zijn tol. 

Naast menselijke letsels kunnen ongevallen ook een aanzienlijke financiële impact hebben en tot een daling van de productiviteit zorgen. Denk maar aan het vervangen of de reparaties van essentiële machines. Ook schade aan nutsvoorzieningen, gebouwen en infrastructuur kan de kosten hoog doen oplopen. Om dan nog te zwijgen van kosten die gepaard gaan met productiestilstand door schade aan voertuigen, gebouw of infrastructuur.

Er bestaat natuurlijk ook de kans dat je als bedrijf een schadevergoeding moet betalen aan de slachtoffers indien er veiligheidsgebreken werden vastgesteld langs werkgeverszijde. Ook verzekeringspremies kunnen de hoogte ingaan.

De risico's en gevolgen van gevaar in een bedrijfsomgeving herkennen is één ding, echter is de belangrijkste stap na te gaan hoe je deze kunt voorkomen. Want voorkomen is beter dan genezen.

Er zijn tal van maatregelen die je kan nemen met het oog op meer veiligheid op het werk. Hieronder leggen we een stappenplan voor dat gaat van preventieve maatregelen naar fysieke aanrijdbeveiliging, de enige veiligheidsmaatregel die effectief bescherming biedt bij impact.

• Maak een risicoanalyse

We brengen een groot deel van ons leven door op het werk. Daarom is het belangrijk dat de werkomgeving de veiligheid van de werknemers garandeert. Een bedrijf moet elk risico aan zijn werknemer melden en voldoende middelen inzetten om alle werknemers in staat te stellen hun job veilig uit te oefenen. Elk personeelslid heeft recht op bescherming. Afhankelijk van de situatie en de behoefte vertaalt dit zich op verschillende manieren. Een risicoanalyse laat toe om de eerste veiligheidsaccenten te leggen en om de juiste preventiemaatregelen te nemen. Door de werkomgeving te beoordelen en te observeren hoe personen werken en omgaan met apparatuur en met elkaar, stel je vast waar de kans op ongevallen aanwezig is, waar personen of activa het risico lopen op schade, en identificeer je zones waar veiligheidsmaatregelen ontbreken. Hier vind je enkele onderzoeksmethodes voor het maken van een risicoanalyse.

• Stel een verkeersplan op

Naast een risicoanalyse is er nood aan een verkeersplan. Dit plan brengt verschillende verkeersstromen in kaart en verduidelijkt de knelpunten binnen jouw organisatie. Zo krijg je zicht op gevaarlijke situaties zoals bijvoorbeeld heftruckverkeer en looppaden van voetgangers die elkaar kruisen. Het verkeersplan en de risicoanalyse leiden tot aanbevelingen voor fysieke bescherming in de vorm van aanrijdbeveiliging om schade bij ongevallen te beperken.

• Personeel opleiden

Het is van belang om effectieve training te geven aan machine-operators en ook andere werknemers voldoende te betrekken in het opstellen van veiligheidsmaatregelen. Preventie en opleiding zorgen ervoor dat iedereen de maatregelen begrijpt en respecteert. Opleidingen, bijvoorbeeld in de vorm van een veiligheidspresentatie, helpen bij het verduidelijken van de veiligheidsmaatregelen binnen de organisatie. Zowel werknemers die al jaren aan de slag zijn binnen je organisatie als nieuwe werknemers en jobstudenten hebben er alle belang bij om opgeleid te worden over de veiligheidsaspecten binnen het bedrijf. Veiligheid is namelijk een kwestie die alle werknemers van het bedrijf aangaat. Het succes van de ingevoerde maatregelen hangt af van de mate waarin iedereen zijn deel van de verantwoordelijkheid neemt.

• Breng pictogrammen en vloermarkering aan

Naast opleiding en begeleiding van werknemers speelt ook de signalisatie van veiligheidsprincipes in de omgeving een belangrijke rol. Preventie door middel van signalisatie maakt het mogelijk om risico's te beperken en zich op een veiligere manier in een gevaarlijk gebied te verplaatsen. Zo maken pictogrammen en vloermarkeringen het mogelijk om een gevarenzone te beveiligen. Naast het aanwijzen van gevaarlijke gebieden, kunnen wegmarkeringen ook helpen om rijstroken duidelijk te maken of om voetgangers- en voertuigzones te definiëren. Kortom, een effectief preventiemiddel.

• Zorg voor persoonlijke veiligheidsuitrusting

Bepaalde jobs zoals werken op hoogte, het hanteren van zware en omvangrijke objecten of het gebruik van handlingapparatuur brengen aanzienlijke risico's met zich mee. Het is daarom essentieel om persoonlijke veiligheidsuitrusting aan te bieden die medewerkers in gevaarlijke omstandigheden helpt beschermen.

Voor werk op hoogte hebben werknemers nood aan een beschermende helm, een sterk harnas, handschoenen, veiligheidsschoenen, ... In de chemische sector biedt een veiligheidsbril bescherming tegen gevaarlijke producten. Deze persoonlijke veiligheidsuitrusting is noodzakelijk, maar beschermt uiteraard het gebouw, de infrastructuur, de voertuigen of machines niet. Daarvoor heb je collectieve beschermingsmiddelen nodig.

• Installeer collectieve beschermingsmiddelen

Sensibiliseren, preventiemaatregelen en persoonlijke veiligheidsuitrusting zijn één zaak. Toch blijf je afhankelijk van de goodwill en het bewustzijn van alle werknemers om de regels te volgen. Zelfs al gaat het om medewerkers die steevast een voorbeeldige rol spelen op het gebied van veiligheid, er doen zich altijd omstandigheden voor waarbij ze het voorgeschreven pad verlaten.

Om ernstige arbeidsongevallen te vermijden is het noodzakelijk om de algemene veiligheid een handje toe te steken door middel van kunststof aanrijdbeveiliging en andere fysieke veiligheidsoplossingen. De functie van fysieke aanrijdbeveiliging is dubbel. Ze dient niet enkel ter preventie van ongevallen, maar biedt ook fysieke bescherming. Werknemers zullen de aanrijdbeveiliging sneller opmerken, wat aanzet tot een voorzichtiger houding. Mocht er zich een ongeval voordoen, dan biedt de aanrijdbeveiliging optimale bescherming voor voetgangers, infrastructuur, gebouwen en voertuigen.

Er bestaan kunststof veiligheidsoplossingen in verschillende vormen, formaten en voor verschillende situaties. We sommen ze kort voor je op:

Om verschillende zones te scheiden, aanrijdingen van voetgangers door voertuigen te voorkomen, een bepaalde veiligheidsafstand te bewaren of vallen van hoogtes te voorkomen, zijn barrières en vangrails bijzonder nuttig. Daarnaast kan ook valbeveiliging of valbescherming deel uitmaken van de veiligheidsoplossingen in jouw bedrijf. Ze zijn erg nuttig om personen te begeleiden en ze voorkomen dat personen of voorwerpen van op een bepaalde hoogte vallen.

Klik hier voor meer informatie over het voorkomen van vallende voorwerpen.

Ook het strategisch plaatsen van bollards of beschermpalen verhoogt de veiligheid van de werkomgeving. Met kunststof beschermpalen scherm je zones af voor voertuigen, bescherm je hoeken aan doorgangen en zet je verkeersstromen af zonder dat voertuigen schade oplopen bij een aanrijding. Dat is meteen ook de kracht van kunststof aanrijdpalen tegenover hun stalen variant. Bij een botsing is er geen of nauwelijks blijvende schade aan de bollard zelf, aan andere infrastructuur of aan het voertuig. Door ze te positioneren op belangrijke, fragile punten in jouw werkomgeving spaar je heel wat kosten uit.

Er zijn ook verschillende types veiligheidspoorten. Veiligheidspoorten met een schuifdeur vormen een plaatsbesparende oplossing om toegang te krijgen tot een gebied. Daarnaast bestaan er ook poorten met een zelfsluitende deur die opendraait of opent in een opwaartse beweging. Na de passage sluit de veiligheidspoort zich automatisch, waardoor voetgangers zich veilig verplaatsen doorheen de werkomgeving. Tip: combineer de veiligheidspoorten met veiligheidshekken, bijvoorbeeld aan een laadperron of andere in- en uitgangen.

Om te vermijden dat voertuigen schade toebrengen aan het gebouw of de goederen zet je rekbescherming en kolom- en hoekbescherming in. Ze zorgen ervoor dat heftruckbestuurders meer aandacht verlenen aan kwetsbare infrastructuur. Stel dat ze er toch tegenrijden, dan zorgt de impactresistentie ervoor dat het rek en de heftruck niet beschadigd worden.

Vergeet ook niet om antislipoplossingen te plaatsen. Deze helpen val-en glijongevallen te vermijden. Ontdek hier hoe je vallen en uitglijden voorkomt.