10 tips om arbeidsongevallen te voorkomen

In ondernemingen die een cultuur van veiligheid en verantwoordelijkheidszin bewerkstelligen, is de kans op ongevallen aanmerkelijk lager. Deze ondernemingen dragen niet enkel veiligheid hoog in het vaandel, ze brengen hun veilig imago ook in de praktijk door veiligheidsmaatregelen te nemen. Hun drijfveer? De veiligheid van hun personeel garanderen.

Een gezonde werkhouding houdt in dat de werkzaamheden op een verantwoordelijke manier worden uitgevoerd. Alleen zo beperk je het risico op lichamelijke letsels of klachten tot een absoluut minimum. Deze verantwoordelijke houding begint met het aannemen van het veiligheids-DNA van de werkplaats zelf.

Veiligheidsmaatregelen werken het best door iedereen actief te betrekken bij veiligheid op de werkvloer. Je werknemers bewustmaken van de gevaren vraagt meer dan affiches uithangen en signalisatie voorzien. Zo organiseer je best op regelmatige basis een veiligheidspresentatie om de veiligheidsmaatregelen onder de aandacht te brengen.

Naast de wettelijke bepalingen en de strikte arbeidsregels die in de presentatie naar voor komen, zorgen ook eenvoudige, kleine aanpassingen in het veiligheidsbeleid voor een daling van de kans op ongevallen. Denk bijvoorbeeld aan het opruimen van de werkplaats. Een werkomgeving die er netjes bij ligt, voorkomt ongelukken door nalatigheid of nonchalance.

Mensen die nieuw zijn in het bedrijf zijn het meest kwetsbaar voor arbeidsongevallen. Daarom is het erg belangrijk om deze doelgroep goed op te leiden en te begeleiden. Het gaat om nieuwe vaste werknemers, maar ook om tijdelijke werknemers zoals jobstudenten.

Heftruckchauffeurs moeten sowieso het bewijs van een opleiding voorleggen en het is aangewezen om op regelmatige basis een nieuwe of aangepaste cursus te voorzien. Hierbij leert de vorkliftchauffeur niet alleen hoe hij zijn taak op een veilige manier uitvoert, maar raakt hij ook vertrouwd met de technische aspecten van zijn voertuig. Aan de hand van die kennis controleert de chauffeur zijn voertuig op dagelijkse basis vooraleer hij aan de slag gaat. Ontdek hier enkele tips voor het voorkomen van heftruckongevallen.

Als er op jouw werkplaats meer dan 20 werknemers werken, dan is een preventieadviseur of -medewerker aanstellen wettelijk verplicht. Heb je minder dan 20 mensen in dienst, dan mag je de functie van preventieadviseur zelf waarnemen. Als preventiemedewerker beschik je over een takenpakket dat onder meer bestaat uit:

• Een risicoanalyse maken: waar schuilt er gevaar, gaande van veiligheids- tot gezondheidsrisico’s. Ook psychosociale belasting hoort hierbij: pesten, grensoverschrijdend gedrag of zelfs geweld.
• Advies verlenen op het gebied van werken met gevaarlijke stoffen, het veilig bedienen van machines en installaties, werk- en veiligheidskledij, en opleidingen.
• Administratie bijhouden: een preventieplan opstellen, maandverslagen, jaarverslagen en als gaat het om een bedrijf met meer dan 50 werknemers: de ondersteuning van een comité voor preventie en bescherming op het werk.

Daarnaast neem je als preventieadviseur de volgende taken voor jouw rekening: het opstellen van interne noodprocedures specifiek voor het bedrijf, de organisatie van EHBO en het medisch toezicht via de arbeidsgeneesheer.

Veilig werken kan enkel met de juiste persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen.

Persoonlijke beschermingsmiddelen zoals een helm, masker, handschoenen, overall of veiligheidsschoenen, zijn onmisbaar in elke werkomgeving. Ze dienen als extra bescherming naast de collectieve beschermingsmiddelen.

Collectieve beschermingsmiddelen zijn veiligheidsproducten die je vast installeert. Ze zijn erg belangrijk, omdat hun effectiviteit niet afhankelijk is van het gedrag van mensen. Bovendien bieden ze bescherming aan zowel voetgangers, voertuigen, infrastructuur en machines. Voorbeelden van collectieve beschermingsmiddelen zijn vloermarkering, veiligheidspoorten, beschermpalen, muurbescherming… Ook barriers zijn een goed voorbeeld van collectieve beschermingsmiddelen.

Machines bescherm je met veiligheidsroosters. Zo komen mensen niet per ongeluk te dicht in de buurt van een machine. Wil je de machine ook beschermen tegen heftrucks, dan plaats je aanrijdbeveiliging met hekwerk. Plinten en wielstoppers zijn dan weer een goede manier om ervoor te zorgen dat voertuigen hun gereserveerde zone niet verlaten. Dit zijn slechts enkele veiligheidsoplossingen. In functie van de situatie en de behoeften van je bedrijf kan je nog andere oplossingen overwegen.

Voor voertuigen zoals vrachtwagens en bestelwagens is het verplicht om jaarlijks naar de keuring te gaan. Er zijn evenwel voertuigen waarbij het wettelijk verplicht is om die driemaandelijks te laten controleren. Dit is bijvoorbeeld van toepassing op mobiele kranen, torenkranen, hoogwerkers, materiaalliften, …

Iets wat vaak over het hoofd wordt gezien is de controle van heftrucks. Het zijn uitgerekend vorkliften die dicht in de buurt van mensen vertoeven en een groot aandeel hebben in ongelukken op de werkvloer. Het is daarom aangewezen om de heftrucks op regelmatige basis te laten controleren en een dagelijkse check-up uit te voeren. Zo kan je nagaan of alle functies naar behoren werken.

Spreek een maximumsnelheid af met de heftruckchauffeurs. Een aangepaste snelheid verlaagt de kans op ongevallen. Zeker op plaatsen waar zich veel voetgangers bevinden. Hoewel afspraken rond snelheid een goede zaak zijn, blijf je afhankelijk van goodwill. Daarom is fysieke kunststof aanrijdbeveiliging aangeraden. Deze biedt effectieve bescherming bij een aanrijding en maakt chauffeurs attent op hun snelheid en de veiligheidsmaatregelen in het bedrijf.

Er gebeuren nog vaak ongevallen waarbij heftrucks betrokken zijn. Daarom is een verkeersplan een absolute noodzaak.

Het basisidee van een verkeersplan is dat voertuigen, zoals heftrucks, niet in de buurt (kunnen) komen van voetgangers en omgekeerd. Heldere afspraken en een duidelijke vloermarkering helpen wel, maar om resoluut voor een veilige werkomgeving te gaan opteer je voor fysieke afbakeningen of collectieve beschermingsmiddelen. Deze vind je in de vorm van barriers, veiligheidshekken, rekbeschermers, bollards of beschermpalen, ... Signalisatie en vloermarkering zijn misschien wel manifest aanwezig, maar enkel fysieke aanrijdbeveiliging biedt zekerheid en bescherming.

In functie van de omvang of het type bedrijf schuilt het gevaar in zowel hoogtes als dieptes (de ondergrond). In het geval van een boorplatform of olieraffinaderij heb je tal van ladders en platformen. De kans dat iemand een ongelukkige val maakt is in dergelijke omgevingen veel groter dan in bedrijven waar vrijwel alles op de begane grond plaatsvindt. Om te voorkomen dat werknemers door een onoplettendheid een diepe val maken, voorzie je kooiladders van valbeveiliging. Ook veiligheidshekken met een extra veiligheidsplint bieden bescherming op hoogte. Vinden de activiteiten plaats op een vochtige of gladde ondergrond, of ligt er vaak stof op de vloer, dan beperk je de kans op val- en glijpartijen door antislip-toepassingen aan te brengen. Bekijk hier enkele tips om val en-glijpartijen te vermijden.

Doet er zich een arbeidsongeval voor, ga dan zorgvuldig na hoe dit kon gebeuren en hoe je herhaling voorkomt. Kan je de zone of machine extra beveiligen? Is er voldoende signalisatie aanwezig? Zijn werknemers zich bewust van mogelijke risico’s? Ongevallen volledig uitsluiten is niet mogelijk, maar voorkomen dat ze zich een tweede keer voordoen wel.