Ken jij de voornaamste eigenschappen van een goede preventie­adviseur?

Een preventieadviseur moet met druk kunnen omgaan. Het is belangrijk om in elke situatie het hoofd koel te houden om de juiste beslissingen te nemen. Stress tast het redeneringsvermogen aan en zorgt zo voor verkeerde beslissingen. Stress mag geen invloed hebben op zijn denkproces en handelen, want een door stress ingegeven beslissing kan de situatie nog erger maken. Dit noemen we het cobra-effect. Je probeert een situatie te verhelpen, maar door een ongelukkige aanpak maak je het nog erger. Bovendien zorgt een slechte omgang met stress ook op lange termijn voor moeilijkheden. Iemand die voortdurend onder druk staat zal na verloop van tijd een verkrampte houding aannemen in zijn algemene denken en redeneren. Dit kan ertoe leiden dat er situaties ontstaan, waarbij veiligheid het eerste slachtoffer is. Een preventieadviseur kan een noodsituatie alleen beheersen wanneer hij zijn stressniveau onder controle heeft: “If you can't stand the heat, get out of the kitchen”.

Een goede preventieadviseur blinkt uit in sociale vaardigheden. Communicatie speelt een belangrijke rol in wat betreft veiligheid op de werkvloer. Het gaat niet enkel om het overbrengen van informatie, richtlijnen en voorzorgsmaatregelen. De preventieadviseur weet de medewerkers ook op een effectieve manier te betrekken en te responsabiliseren.

Het gaat dus niet alleen om wat hij zegt, maar vooral over hoe hij het zegt. Hij kan de werkvloer betreden als een “Sergeant Hartman” uit de film Full Metal Jacket en ervoor zorgen dat iedereen meteen een black-out krijgt door zijn dreigende aanwezigheid. Of hij stelt zichzelf toegankelijk op en weet de mensen te enthousiasmeren. Bij de tweede benadering zal het veel minder moeite kosten om de juiste mindset op de werkplaats aan te houden. Door zichzelf open te stellen voor de inbreng van de werknemers zal de boodschap ook sneller en blijvend zijn ingang vinden op de werkvloer.

Bovendien vormen mensen op de werkvloer een onschatbare bron van informatie. Velen hebben een rugzak vol ervaring en zijn hierdoor goed op de hoogte van wat er kan mislopen tijdens de uitvoering van hun taak. Het komt erop aan om aandachtig te luisteren naar hun ervaring en inzichten en daarop de voorzorgsmaatregelen af te stemmen.

Verantwoordelijkheidszin is een positieve karaktereigenschap en een waardevol talent. Bij iemand met een aangeboren verantwoordelijkheidszin zal de focus altijd op het welzijn van zijn omgeving liggen. Een goede preventieadviseur straalt dit uit en geeft het goede voorbeeld. Het spreekt voor zich dat je geen verantwoordelijkheidsgevoel van anderen kan verwachten als je zelf een nonchalante houding aanneemt. Een boodschap die enthousiast en aanstekelijk gebracht wordt, blijft langer hangen dan wanneer deze wordt overgeleverd op een strenge manier. Ontdek hier tips voor een veiligheidspresentatie.

In kritieke situaties kan een kordate en rechtlijnige houding levens redden. Dit geldt ook voor de preventieve aanpak van veiligheidsrisico's. Niet elke voorzorgsmaatregel zal bij iedereen in de smaak vallen. Een goede preventieadviseur is voorbereid op mogelijke tegenkanting van medewerkers en leidinggevenden. Hij onderbouwt zijn voorstellen met heldere argumenten en hij benadrukt het belang ervan, zodat dit voor iedereen duidelijk is.

Verder speelt rechtlijnigheid in de communicatie en uitvoering van een veiligheidsplan een belangrijke rol. De veiligheid en gezondheid van de werknemers staan voorop en er is geen sprake van dat een preventieadviseur die ooit ondergeschikt zal maken aan een deadline of beperkt budget. Een incident komt op zijn conto, dus moet hij ervoor zorgen dat zijn prioriteiten juist zitten!

Veiligheid en efficiëntie hoeven geen vijanden van elkaar te zijn. Integendeel, het is pas als een proces onder veilige omstandigheden verloopt, dat het als efficiënt mag worden beschouwd. Het is dus een bijzonder pluspunt om als preventieadviseur een klare kijk te hebben op de bedrijfsprocessen. Een technische achtergrond of enige ervaring in een andere functie in het bedrijf kan hierbij helpen, maar dat is niet noodzakelijk. De mensen op de werkvloer beschikken namelijk zelf over technische knowhow om de adviseur te assisteren en zo samen de veiligheid op de werkplaats te verhogen.

Veiligheid geldt ook voor het heftruck- en voetgangersverkeer binnen en buiten een industriegebouw. Wie op de hoogte is van de trajecten die heftrucks afleggen en in welke zones ze voetgangers kruisen, kan daarop anticiperen bij het aanbrengen van kunststof aanrijdbeveiliging.

Wellicht komt deze benaming over als een negatieve karaktertrek, maar in werkelijkheid is het van levensbelang bij de uitoefening van een preventiefunctie. Iemand die overal gevaar ziet, biedt meer garantie op een veilige werkplek dan iemand die overal in berust. Sterker nog, een pessimist is waarschijnlijk beter op het ergste voorbereid dan een optimist.

Er bestaan overigens verschillende soorten van pessimisme. Eentje daarvan is risico-afkerigheid of risico-aversie. Hierbij staat de persoon, zoals het woord zegt, afkerig tegenover elke beslissing of situatie die een risico kan inhouden. Een houding die duidelijk van pas kan komen bij een veiligheidsadviseur. Een andere vorm heet defensief pessimisme. In tegenstelling tot een gewone pessimist zal een defensieve pessimist zich voorbereiden op mogelijke tegenslagen. Waar anderen geen onheil zien, kan iemand met dit karaktertrekje wel mogelijke gevaren identificeren en meteen voorzorgsmaatregelen hanteren.

Let wel: pessimisme mag niet verstikkend werken. Pessimisme is pas een nuttige eigenschap als die binnen de grenzen van de redelijkheid blijft. Als dit niet zo is, kan dit de efficiëntie van processen ernstig in het gedrang brengen, of erger: een omgekeerd effect hebben!

Een preventieverantwoordelijke kan er niet van onderuit om planmatig aan de slag te gaan. Preventie staat of valt met plannen: een verkeersplan, een bedrijfsnoodplan (of calamiteitenplan), een veiligheidsplan, een gezondheidsplan, en zo verder.

Een goed plan begint met een grondige analyse. Met een risicoanalyse kan de veiligheidsadviseur inzicht krijgen in risico's. Als hij die helder in kaart kan brengen, dan verhogen aanzienlijk de slaagkansen van het daaruit volgende verkeers- of veiligheidsplan. Dergelijke analyses en veiligheidsmaatregelen zorgen er ook voor dat het bedrijf gewapend is bij veiligheidsinspecties.

Zeker in een omgeving met rollend materieel zoals vorkheftrucks en vrachtwagens is een verkeersplan noodzakelijk. Eén van de voornaamste doeleinden is het scheiden van verkeersstromen. Je wil niet dat voetgangers en vorkliften in elkaars vaarwater terechtkomen. Het verkeersplan bepaalt onder andere waar de kunststof aanrijdbeveiliging voor kolommen van toepassing is, waar bollards of afzetpalen nodig zijn of waar veiligheidshekken extra bescherming bieden voor werknemers.

Vergeet ook de uitgelezen bron van informatie niet binnen jouw bedrijf: de werknemers! Niet alleen kunnen zij het risico vrij goed inschatten, vaak hebben ze ook een scherp idee van hoe je het risico kan vertalen naar een voorzorgsmaatregel. Zo kunnen zij in zones en gangpaden met heftruckverkeer goed aanwijzen waar kunststof aanrijdbeveiliging aangewezen is.